مقاله ى حاضر نگاه و رویکردى بیرونى (معرفت درجه ى دوّم) بر پدیده ى تاریخى عاشورا دارد. ابتدا مقدمه اى کوتاه در بیان مفهوم تبیین تاریخى و انواع آن (قانونمند، عقلانى و روایى) ذکر مى شود و در ادامه به پیشینه ى تبیین تاریخى پدیده عاشورا نظر دارد و با گزینش متونى تحلیلى در حوزه ى تاریخ نگارىِ پدیده ى عاشورا، آنها را از لحاظ تبیین هاى قانونمند، عقلانى و روایى مورد ارزیابى وبررسى قرار داده، به شواهد و مص...

نیکولاس رشر، استاد فلسفه و مدیر مرکز فلسفه ى علم در دانشگاه پیتربورگ آمریکاست و در زمینه ى منطق، فلسفه ى علم و تاریخ فلسفه، کتب و مقاله هاى بسیارى نوشته است. وى در مقاله ى حاضر، الگوى تبیین در علم تاریخ را مى کاود و تمایزات و تشابهات الگوى تبیینِ علم تاریخ با علوم اجتماعى و علوم طبیعى را آشکار مى سازد. این مقاله با ارائه ى بحثى روشن و دقیق در مورد علوم مصرفى، نه تنها بر تاریخ پرتو مى افکند، بلکه...

حکم سنگسار یکى از احکام مسلّم اسلامى است که همه مکاتب فقهى اسلام به لحاظ مستندات غیرقابل انکار فقهى، بر اسلامى بودن آن اتفاق نظر دارند.نگارنده در این مقاله قصد دارد پیشینه تاریخى سنگسار را در بخش اول، و چیستى و شرایط مجازات سنگسار در فقه را در بخش دوم، و مستندات فقهى حکم سنگسار را در بخش سوم تبیین نماید.

 سیر تاریخى نگارش کتب »وجوه و نظائر« مورد بررسى قرار گرفته است. دانش وجوه و نظائر یا چند معنایى واژگان قرآنى، از جمله انواع علوم قرآنى است که از سده‌هاى نخستین هجرى مورد توجه و عنایت ویژه مفسّران پژوهان بوده و در این میان آثار بسیار برجاى مانده است. این نگاشته‌ها گاه به صورت بخشى از تفاسیر یا کتب علوم قرآنى و یا به صورت تألیفات جدا گانه تدوین یافته است. علاوه بر نقش شگرفى که در فهم و تفسیر قرآن ...

این مقاله به بررسى تطبیقى روایت‏هاى نظامى در خسرو و شیرین با چند اثر تاریخى مى‏پردازد. مسئله اصلى در این مقاله این است که روایت‏هاى نظامى در خسرو و شیرین تا چه میزان با واقعیت‏هاى تاریخى مطابقت دارد و مهم‏ترین هدف این مقاله تعیین بهره‏گیرى نظامى از متون تاریخى و تعیین تصرف‏هایى است که وى در بیان حوادث تاریخى داشته است. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتواى کیفى انجام شد و بررسى‏ها نشان داد...

در این نوشته تلاش بر آن است تا به برخى از مؤلفه هاى فلسفه ى تاریخ در اندیشه ى ابن خلدون و اساس کار وى، یعنى تغییر روش «نقّالى تاریخى» به «نقّادى تاریخى»، پرداخته شود. از آن جا که این تکاپو بدون خردورزى چندان معنا ندارد، سعى بر آن است تا زوایاى پیدا و پنهان کتاب مقدمه از نظرگاه خردگرایى مورد پژوهش قرار گیرد. پس از تبیین مفاهیم نوشته، با توجه به آن که کلیدواژه ى عقلانیت، در گذر زمان، دگرگونى هایى ا...

از واژه صابئین و صابئون سه در قرآن یاد شده است. نگرش قرآن نسبت به آیین صابئین همانند دیگر ادیان توحیدى مبتنى بر گرایش به مبدأ و معاد و رستگارى در آخرت است با این همه دیده مى‏شود که مترجمان و مفسران قرآن در تبیین مفهوم این واژه و تعیین مذهب گروندگان به این آیین با شک و ابهام و به گونه‏اى سربسته و نامفهوم سخن گفته و حتى پاره‏اى از فقیهان از یادکرد این گروه در شعار اهل کتاب استنکاف ورزیده‏اند. این...

تبیین پاسخ به پرسش از چرایی یک پدیده یا رویداد است ، همان گونه کهتوصیف پاسخ به پرسش از چگونگی آن است . الگوهای اصلی در تبیین علمی دوالگویِ قیاسی -قانون وار و استقرائی -آماری بوده اند. الگوهای دیگری نیز به عنوانمکمل یا جانشین این دو الگو معرفی شده اند که در بهترین حالت بهبود یافته ویا اصلاح شدۀ آن دو به شمار می آیند. جدانگری توضیح در علوم طبیعی براساس تبیین و علوم انسانی بر اساس فهم در هم نهاده ا...

 پرداختن به مرمت شهرهاى تاریخى در دوره هاى مختلف، با توجه به شرایط اقتصادى- اجتماعى و تاریخى و با اهداف گوناگونى صورت گرفته است. ارتقا و تشویق صنعت گردشگرى، حل معضلات و کمبودهاى مناطق تاریخى شهر، بازآفرینى شهرى و حتى کمک به قرارگیرى در زمره شهرهاى جهانى، از اهدافى است که مرمت هاى شهرى بر مبناى آنها انجام شده است. از طرف دیگر دو رویکرد حفاظت و توسعه همواره در انجام مداخلات شهرى حاکم بوده و به تع...